Η Συνέντευξη του Γιώργου Λάγαρη στην εφημερίδα «Ευρυτανικά Νέα»

 1. Πρόσφατα αναλάβατε με εντολή της κυβέρνησης μέλος του Διοικητικού συμβουλίου της Ρ.Α.Ε. Ποια τα νέα σας καθήκοντα;

Κύριε Τσώνη, καταρχήν να σας ευχαριστήσω για τη φιλοξενία. Πράγματι διορίστηκα εδώ και λίγες εβδομάδες μέλος της Ολομέλειας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας μετά από σχετική προκήρυξη -και όχι εντολή- του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που αφορούσε στην αναπλήρωση τεσσάρων μελών της, των οποίων είχε λήξει η θητεία. Η Ολομέλεια είναι το ανώτατο όργανο διοίκησης της Ρ.Α.Ε., αποφασίζει για θέματα της αρμοδιότητάς της όπως αυτά καθορίζονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και αποτελείται από πρόσωπα με επιστημονική κατάρτιση, επαγγελματική ικανότητα και εξειδικευμένη εμπειρία στον τομέα της ενέργειας, τα οποία έχουν προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία. Ο τομέας της ενέργειας δεν μου είναι άγνωστος καθώς, όπως θα θυμάστε, διετέλεσα την περίοδο 2001 – 2004 σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας του τότε Υπουργείου Ανάπτυξης με παρακολούθηση όλων των θεμάτων, με ενεργό συμμετοχή στην επεξεργασία νομοσχεδίων αλλά και εκπροσώπηση της Ελλάδας τόσο σε Ευρωπαϊκούς όσο και σε διεθνείς Οργανισμούς. Είναι ένα αντικείμενο με ενδιαφέρον αλλά και ταυτόχρονα μία πρόκληση δεδομένου ότι είναι μία θέση με μεγάλο και ειδικό βάρος ευθύνης και ελπίζω να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις που αυτή έχει.

2. Με τί ακριβώς ασχολείται η Ρ.Α.Ε.;

Η Ρ.Α.Ε. είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή επιφορτισμένη με τον έλεγχο, την παρακολούθηση και την εποπτεία της αγοράς ενέργειας σε όλους τους τομείς. Δηλαδή στην προμήθεια και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από συμβατικά καύσιμα, από ανανεώσιμες πηγές και από φυσικό αέριο ενώ έχει και συγκεκριμένες αρμοδιότητες σε σχέση και με την αγορά των πετρελαιοειδών, όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές των καυσίμων όταν αυτές είναι αδικαιολόγητα υψηλές. Η μεγάλη όμως και ουσιαστική παρέμβασή της είναι στον τομέα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η συγκεκριμένη αγορά είναι μια υπό απελευθέρωση αγορά -σε αντίθεση με αυτή των πετρελαιοειδών, που είναι από χρόνια πλήρως απελευθερωμένη- και είναι σημαντικό στο πλαίσιο αυτό να εξασφαλίζονται τόσο οι κανόνες του ανταγωνισμού αλλά κυρίως η προστασία των καταναλωτών και η εξασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασής τους σε καθαρή, επαρκή και φτηνή ενέργεια. Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο παρέχει στη ΡΑΕ γνωμοδοτικές, αποφασιστικές και ρυθμιστικές αρμοδιότητες όπως για παράδειγμα αναφορικά με την τιμολόγηση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, με τη διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης τρίτων στα δίκτυα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου της χώρας και με τη χορήγηση αδειών για την παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας τόσο από συμβατικά καύσιμα και φυσικό αέριο όσο και από ανανεώσιμες πηγές. Τέλος, η ΡΑΕ έχει το δικαίωμα να επιβάλλει κυρώσεις όταν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιούς ανταγωνισμού και προστασίας του καταναλωτή.

3. Η Ευρυτανία αντιδρά στα έργα ΑΠΕ. Ως νομαρχιακός σύμβουλος γνωρίζετε το θέμα, έχουν υπάρξει αρνητικές ομόφωνες αποφάσεις να εξαιρεθεί η Ευρυτανία από έργα ΑΠΕ. Ποια είναι η στάση σας τώρα;

Κύριε Τσώνη το θέμα το γνωρίζω πολύ καλά, έχω άποψη, την έχω διατυπώσει δημόσια εδώ και πολλά χρόνια και δεν συνηθίζω να την αλλάζω χάριν του λεγόμενου πολιτικού κόστους. Τα έργα που αφορούν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια μορφή ανάπτυξης που οφείλουμε να εξετάσουμε προσεκτικά προσαρμόζοντάς την στα δικά μας χαρακτηριστικά. Είμαι αντίθετος σε δογματισμούς και ισοπεδωτικές αρνήσεις που στερούνται λογικής και επιχειρημάτων. Με ψυχραιμία και σύνεση μπορούμε να αποφασίσουμε το βέλτιστο για τον τόπο μας με γνώμονα την προστασία του μοναδικού μας φυσικού περιβάλλοντος αλλά και τον τουριστικό προσανατολισμό της ανάπτυξης που επιθυμούμε για την Ευρυτανία. Απόφαση για την μη ανάπτυξη ΑΠΕ στο νομό της Ευρυτανίας χωρίς αιτιολόγηση δεν ευσταθεί. Αντίθετα, θα πρέπει να υποστηριχθεί ότι η Ευρυτανία ήδη έχει προσφέρει στην εθνική προσπάθεια ανάπτυξης ΑΠΕ εδώ και πολλά χρόνια θυσιάζοντας εδάφη και χωριά της αλλά μπορεί να συμβάλλει και σήμερα στο βαθμό που επιτρέπεται από τις ιδιαιτερότητες του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της περιοχής, λαμβανομένης βεβαίως υπόψη και της βούλησης της τοπικής κοινωνίας. Εμείς ως νομαρχιακό συμβούλιο το 2008 γνωμοδοτήσαμε, όπως θα θυμάστε, αρνητικά στην πρόταση του ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που προωθήθηκε από την τότε κυβέρνηση γιατί αμφισβητήσαμε τα επιστημονικά δεδομένα βάσει των οποίων εντάχθηκε η Ευρυτανία σε Περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας 2. Πρόκειται για έναν χωροταξικό σχεδιασμό που βασίστηκε σε ελλιπή στοιχεία και μοντέλα προσομοίωσης αγνοώντας την πραγματική εικόνα. Και δεν σας κρύβω ότι τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν προβλημάτισαν ως προς την αξιοπιστία τους ανθρώπους που ασχολούνται χρόνια με το αντικείμενο. Αποτελεί όμως ένα δεδομένο, που έπρεπε καταρχήν να γίνει διότι απουσιάζε παντελώς ο χωροταξικός σχεδιασμός της χώρας πρέπει όμως να αναθεωρηθεί και λόγω του Καλλικράτη και λόγω της αρτιότερης επιστημονικής του τεκμηρίωσης. Μέχρι όμως να γίνει κάτι τέτοιο αποτελεί μέρος της ελληνικής νομοθεσίας και πρέπει να εφαρμόζεται.

4. Ήδη μετά τα αιολικά, σε Δομνίστα και Καρπενήσι, τώρα βλέπουμε μια «επίθεση» στα Άγραφα. Από την άλλη δεκάδες είναι και τα αιτήματα για Υδροηλεκτρικά στα ποτάμια του νομού. Οι αντιδράσεις του κόσμου πολλές. Ποια είναι η κυβερνητική πολιτική για την Ευρυτανία;

Σας διαβεβαιώνω πως η Ευρυτανία δεν έχει στοχοποιηθεί ειδικά για κάποιον λόγο. Η γενικότερη κυβερνητική πολιτική στηρίζει, επενδύει και προσδοκά στην πράσινη ανάπτυξη θεωρώντας πως μπορεί να αποτελέσει το μοντέλο που χρειάζεται η ελληνική οικονομία για να ξεπεράσει την κρίση που αντιμετωπίζει. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ έχει δεσμευτεί να πετύχει στο τέλος της δεκαετίας 2010-2020, 20% διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας σύστημα με επιμέρους στόχο για την ηλεκτροπαραγωγή να ανέρχεται στο 40% από το 13% που είναι σήμερα. Σας παραθέτω έναν συγκεντρωτικό πίνακα για να δείτε σε όλους τους νομούς της Στερεάς Ελλάδας πως προχωράει η αδειοδοτική διαδικασία και ποια είναι η σημερινή κατάσταση. Θα διαπιστώσετε ότι συγκριτικά με τους άλλους νομούς η Ευρυτανία προσελκύει το λιγότερο επενδυτικό ενδιαφέρον χωρίς να παραβλέπουμε ωστόσο ότι τόσο οι χορηγηθείσες όσο και οι αιτηθείσες άδειες παραγωγής είναι σημαντικής ισχύος. Πρόκειται δηλαδή για την πρόθεση υλοποίησης μεγάλων και σημαντικών έργων. Σε κάθε όμως περίπτωση η αδειοδότηση ενός έργου από τη ΡΑΕ δεν σημαίνει ταυτόχρονα και την κατασκευή του, καθώς πρόκειται για την πρώτη άδεια που λαμβάνει ο ενδιαφερόμενος σε μια σειρά αδειών που καλείται να λάβει μέσα από μια πραγματικά δαιδαλώδη και ατέρμονη αδειοδοτική διαδικασία. Η αρμοδιότητα δε της ΡΑΕ κατά τη χορήγηση της άδειας αυτής, περιορίζεται να κρίνει συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κριτήρια, που ελάχιστα αφορούν στο περιβαλλοντικό ζήτημα και κυρίως εστιάζουν στην τεχνικοοικονομική μελέτη του έργου και στην επάρκεια του ενδιαφερομένου να το υλοποιήσει. Έτσι, αν πληρούνται οι τεθείσες εκ του νόμου προϋποθέσεις, οφείλει να χορηγήσει την άδεια παραγωγής, άλλως, παραβαίνει το καθήκον της. Το περιβαλλοντικό ζήτημα, για το οποίο γίνεται συχνά λόγος, εξετάζεται ενδελεχώς στο αμέσως επόμενο στάδιο, κατά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του έργου. Οι αρμόδιες υπηρεσίες κρίνουν με βάση τα αντίστοιχα κριτήρια του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις ΑΠΕ καθώς και τη συναφή κείμενη νομοθεσία, όπως αυτά εφαρμόζονται σε κάθε περιοχή με τις ιδιαιτερότητες και τις αρετές κάθε τόπου. Αποτελεί κυβερνητική επιλογή η προώθηση των ΑΠΕ σε όλη τη χώρα, με σεβασμό στο περιβάλλον με βάση το οικείο πλαίσιο κανόνων που έχει θεσπιστεί. Ειδικότερη περιβαλλοντική πολιτική για κάθε τόπο δεν έχει σαφώς οριστεί, και συνεπώς δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο για την Ευρυτανία. Η ανάπτυξη των έργων σε μια περιοχή ορίζεται και περιορίζεται από το πλαίσιο των κανόνων και κριτηρίων που τίθενται ιδίως από τον χωροταξικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Για να αντιληφθεί, βεβαίως, κανείς τι επιτρέπεται να αναπτυχθεί σε μια περιοχή από το πλαίσιο αυτό, δεν έχει παρά να προβεί σε μια, έστω προκαταρκτική, μελέτη εφαρμογής του πλαισίου αυτού στην περιοχή που τον ενδιαφέρει. Και πράγματι, θα μπορούσε να αποτελέσει πρόταση προς κάθε τοπική κοινωνία, Δήμο ή Περιφέρεια ειδικά μετά τον Καλλικράτη, να προβεί σε μια τέτοια μελέτη, ώστε, με συγκεκριμένα πια στοιχεία, να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει με το πλαίσιο που σήμερα υφίσταται και να ζητήσει την τροποποίησή του, έχοντας εντοπίσει και οριοθετήσει το πρόβλημα που δημιουργεί με τη σημερινή μορφή των διατάξεών του. Κάτι τέτοιο έχει γίνει στα νησιά των Κυκλάδων σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς και οφείλουμε να το κάνουμε άμεσα και στην Ευρυτανία. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να καθορίσουμε εμείς τους ειδικούς όρους με τους οποίους έργα ΑΠΕ θα μπορέσουν να υλοποιηθούν με έγκυρο και τεκμηριωμένο τρόπο και όχι να αντιδρούμε ισοπεδωτικά και δογματικά με άναρθρες κραυγές και συμπεριφορές που προκαλούν και προσβάλουν.

 5. Η τοποθέτησή σας στην ΡΑΕ, έχει να κάνει με τα έργα ΑΠΕ που αναμένονται στον νομό ως -ας πουμε- άτομο που θα αναλάβει να πείσει την κοινή γνώμη;

Θα ήταν αφελές και υπερβολικά απλουστευμένο να σκεφτούμε ότι ένα σύστημα έχει συνωμοτήσει και μια όσο το δυνατόν αντικειμενική διαδικασία αξιολόγησης για την στελέχωση της Ολομέλειας της ΡΑΕ λειτούργησε απλά και μόνο για να επιβληθούν τα έργα ΑΠΕ στην Ευρυτανία. Αλλά ούτε κι εγώ είμαι από τους ανθρώπους που θα λειτουργούσαν ποτέ υπό το καθεστώς διατεταγμένης υπηρεσίας. Κάθε δημόσιο πρόσωπο-λειτουργός του κράτους, όμως, οφείλει να λαμβάνει σαφή θέση για θέματα αρμοδιότητάς του, αφουγκραζόμενος την τοπική κοινωνία και προωθώντας το δημόσιο συμφέρον. Προφανώς σε περιπτώσεις που εντοπίζεται πρόβλημα από υφιστάμενες διατάξεις οφείλει να συμβάλει στην τροποποίησή τους με σκοπό την εξομάλυνση δύσκολων καταστάσεων και αυτό μπορεί να γίνει με τον τρόπο που σας προανέφερα. Και στο σημείο αυτό πιστεύω ότι είναι σημαντική η τεχνοκρατική κατεύθυνση ενός προσώπου που υπηρετεί σε τέτοιες θέσεις αλλά εξίσου σημαντική είναι και η ευαισθησία που έχει αποκτήσει κάποιος ασχολούμενος με τα κοινά τόσα χρόνια αφουγκραζόμενος τον προβληματισμό και την ανησυχία που έχει διαμορφωθεί. Θέλω να πιστεύω ότι ο συνδυασμός των δύο αυτών χαρακτηριστικών θα βοηθήσει και μένα κατά τη θητεία μου στη ΡΑΕ. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία, που δεν σημαίνει υποχρεωτικά την πλήρη ικανοποίηση των απαιτήσεων καθενός, μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στα αιτήματα μιας τοπικής κοινωνίας και στις βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις της Πολιτείας. Άλλωστε, τα πιο επιτυχημένα έργα είναι αυτά που τυγχάνουν της στήριξης της τοπικής κοινωνίας, ή τουλάχιστον της ανοχής της, εφόσον έχει γίνει κατανοητό και έχει εμπεδωθεί ότι πρόκειται για την ελάχιστη υποχρέωσή της, στο πλαίσιο μιας δίκαιης κατανομής βαρών προς επίτευξη ενός εθνικού στόχου αλλά και τα ενδεχόμενα οφέλη που προκύπτουν γι’ αυτήν. Είμαι σίγουρος ότι αν ακολουθήσουμε αυτό το δρόμο μόνο κερδισμένοι θα βγούμε. Είμαι στη διάθεση των τοπικών αρχών, του Βουλευτή, του Αντιπεριφερειάρχη, των Δημάρχων του νομού μας αλλά και κυρίως των ίδιων των πολιτών είτε μέσω των συλλογικών φορέων εκπροσώπησής τους είτε και μεμονωμένα προκειμένου να προσφέρω τις γνώσεις μου και την εμπειρία μου στον τομέα αυτό και να διαμορφώσουμε μια κοινή πορεία και δράση μέσα στο πλαίσιο που σας προανέφερα.

6. Και μια τελευταία ερώτηση.Ποια είναι τα μελλοντικά σας πολιτικά σχέδια;

Κύριε Τσώνη νομίζω ότι καλώς ασχοληθήκαμε σήμερα με θέματα αρκετά σημαντικά και ενδιαφέροντα για τους συμπατριώτες μας. Ας αφήσουμε την πολιτική για κάποια άλλη φορά. Σας ευχαριστώ.